ՄԱԿ-ի միջուկային վերահսկողության կազմակերպության ղեկավարն ընդգծել է, որ Իրանն միջուկային զենք չի մշակում՝ միաժամանակ շեշտելով, որ այն շարունակում է մնալ Միջուկային զենքի չտարածման պայմանագրի (NPT) շրջանակներում։

Միջազգային ատոմային էներգիայի գործակալության (IAEA) գլխավոր տնօրեն Ռաֆայել Գրոսին չորեքշաբթի օրը Նյու Յորքում ՄԱԿ-ի կենտրոնակայանում լրագրողներին ասաց, որ Իրանի վարքագծում կրկնվող օրինաչափություն կա, երբ Նյու Յորքում կամ Վիեննայում ընդունվում են որոշումներ, որոնք առնչվում են Իրանին։

Գրոսին ընդգծեց, որ նման գործողությունները հաճախ հանգեցնում են նրան, որ Թեհրանը «նվազեցնում է համագործակցությունը մեզ հետ», ինչը նա ափսոսանքով նշել է և բազմիցս քննարկել իրանական գործընկերների հետ։

Նա նշեց, որ Ֆրանսիայի, Գերմանիայի և Մեծ Բրիտանիայի կողմից «սնափբեք» մեխանիզմի ակտիվացմանը Իրանի արձագանքը ներառում էր IAEA-ի հետ համագործակցության վերանայման որոշում։ Գրոսին ընդգծեց, որ իրանցի պաշտոնյաները «կրկին հաստատել են իրենց պատրաստակամությունը և համոզմունքը մնալու չտարածման ռեժիմի շրջանակներում», ինչը նա անվանեց «շատ խելամիտ քայլ»։

Նա հավելեց, որ Իսրայելի և Իրանի միջև հունիսին տեղի ունեցած 12-օրյա պատերազմի հետևանքով IAEA-ն ստիպված էր իր տեսուչներին դուրս բերել Իրանից անվտանգության նկատառումներով։ Այդ ժամանակից ի վեր նա «փորձում է վերականգնել այս հարաբերությունները» Թեհրանի հետ։

Գրոսին նշեց, որ «հաճախակի կապի մեջ է» Իրանի արտաքին գործերի նախարար Աբբաս Արաղչիի և այլ պաշտոնյաների հետ։

«Սնափբեք»

Հարցին, թե արդյոք Իրանն միջուկային զենք է մշակում, Գրոսին պատասխանեց. «Ոչ, նրանք չեն մշակում, և չեն մշակում։ Ես ուզում եմ այս հարցում շատ հստակ լինել»։

Նա վկայակոչեց IAEA-ի հունիսյան զեկույցը, որը «հստակ նշել է, որ Իրանն այդպիսի ծրագիր չունի», հավելելով. «Մենք չենք տեսնում որևէ բան, որը կարող է հիմք տալ ենթադրելու, որ այնտեղ որևէ էական աշխատանք է կատարվում»։

Օգոստոսի 28-ին Ֆրանսիան, Մեծ Բրիտանիան և Գերմանիան (E3) հայտարարեցին «սնափբեք» մեխանիզմի ակտիվացման մասին՝ ՄԱԿ-ի պատժամիջոցները Իրանի վրա վերականգնելու համար՝ մեղադրելով Թեհրանին 2015 թվականի միջուկային համաձայնագրի՝ Համատեղ համապարփակ գործողությունների ծրագրի (JCPOA) պայմանները չկատարելու մեջ, ինչը հետևեց ԱՄՆ-ի միակողմանի դուրս գալուն համաձայնագրից 2018 թվականին։

Իսրայելը, ԱՄՆ-ն և մի շարք եվրոպական երկրներ մեղադրում են Իրանին միջուկային զենք մշակելու մեջ, մինչդեռ Թեհրանը պնդում է, որ իր միջուկային ծրագիրը բացառապես խաղաղ նպատակներ ունի՝ ուղղված էներգիայի արտադրությանը և քաղաքացիական օգտագործմանը։