Լիտվայի վարչապետը բյուջետային վեճի պատճառով պաշտոնանկ է անում պաշտպանության նախարարին

Լիտվայի վարչապետ Ինգա Ռուգինիենեն հայտարարեց, որ կորցրել է վստահությունը պաշտպանության նախարար Դովիլե Սակալիենեի նկատմամբ և պաշտոնապես առաջարկել է նրան պաշտոնանկ անել՝ պաշտպանության ծախսերի և ներքին կառավարության հաղորդակցության շուրջ շաբաթ տևած անհամաձայնություններից հետո։

«Ես նախագահին տեղեկացրել եմ պաշտպանության նախարարին պաշտոնանկ անելու առաջարկ անելու իմ որոշման մասին։ Ես դա արել եմ բանավոր, և շուտով կներկայացնեմ գրավոր դիմում», - չորեքշաբթի օրը նախագահական պալատում լրագրողներին ասաց Ռուգինիենեն՝ այդ քայլը որակելով որպես «ցավոտ, բայց անհրաժեշտ որոշում», հաղորդում է LRT news-ը։

Վեճը ծագել է Պաշտպանության նախարարությունում հոկտեմբերի 14-ին տեղի ունեցած ոչ պաշտոնական հանդիպումից, որին մասնակցել են սոցիալական ցանցերի ազդեցիկ անձինք։ Հանդիպման ընթացքում, ըստ տեղեկությունների, մասնակիցներին ասվել է, որ 2026 թվականի պաշտպանության ֆինանսավորումը կկազմի ՀՆԱ-ի 4.87 տոկոսը, ինչը պակաս է կառավարության կողմից հայտարարված 5 տոկոս նպատակից։

Հաջորդ օրը քաղաքական մեկնաբան Մարիուս Լաուրինավիչուսը սոցիալական ցանցերում մեղադրեց կառավարությանը «Լիտվայի պաշտպանությունը սաբոտաժի ենթարկելու» մեջ՝ խոստացված ֆինանսավորումը չհատկացնելով։

Ռազմական բլոգեր Ալեքսանդրաս Մատոնիսը հետագայում պնդեց, որ Ֆինանսների նախարարությունը պատրաստում է բյուջե, որը 2026 թվականին պաշտպանության համար կկրճատի 500 միլիոն եվրո, իսկ 2029 թվականին՝ գրեթե 2 միլիարդ եվրո։

Թյուրըմբռնում

Ռուգինիենեն հոկտեմբերի 15-ին պատասխանեց՝ հայտարարելով, որ Լիտվան հաջորդ տարի պաշտպանության համար կհատկացնի ՀՆԱ-ի 5.38 տոկոսը՝ մոտ 4.79 միլիարդ եվրո, այդ թվում՝ 700 միլիոն եվրո Պետական ​​պաշտպանության հիմնադրամից։

Այնուամենայնիվ, քննադատները կասկածի տակ դրեցին, թե արդյոք ընդհանուր գումարի մի մասը ներառում է կրկնակի նշանակության ներդրումներ, ինչպիսիք են ենթակառուցվածքային և շարժունակության նախագծերը։

Սկզբում Պաշտպանության նախարարության միջադեպը «սաբոտաժ» անվանելով՝ Ռուգինիենեն հետագայում այն ​​անվանեց «թյուրըմբռնում»։

Այնուամենայնիվ, զինված ուժերի հրամանատար, գեներալ-լեյտենանտ Ռայմունդաս Վայկսնորասի հետ հանդիպումից հետո նա հայտարարեց, որ Սակալիենեի նկատմամբ իր վստահությունը «զգալիորեն նվազել է»։

Նախագահի խորհրդական Դեյվիդաս Մատուլիոնիսը հաստատեց, որ նախագահ Գիտանաս Նաուսեդան տեղեկացվել է վարչապետի որոշման մասին, բայց խնդրել է նախարարին առայժմ հրաժարական չտալ։

Իր հերթին, Սակալիենեն ընդունեց, որ դժվար կլինի շարունակել առանց վարչապետի և Սոցիալ-դեմոկրատական ​​կուսակցության նախագահ Մինդաուգաս Սինկևիչուսի աջակցության։