Իրանը հայտարարում է, որ «այս փուլում» չի վերսկսի միջուկային բանակցությունները եվրոպացիների հետ
«Երբ զգանք, որ դիվանագիտությունը կարող է արդյունավետ լինել, մենք որոշումներ կկայացնենք երկրի շահերին և առաջնահերթություններին համապատասխան», - ասել է Արտաքին գործերի նախարարության խոսնակ Իսմայիլ Բեքային։
Իրանի արտաքին գործերի նախարարությունը հայտարարել է, որ չի պլանավորում անմիջապես վերսկսել միջուկային բանակցությունները եվրոպական երկրների կողմից պատժամիջոցների վերականգնումից հետո։
«Այս փուլում մենք բանակցությունների ծրագիր չունենք», - երկուշաբթի ասել է նախարարության խոսնակ Էսմայիլ Բաղաեին՝ հավելելով, որ Իրանը ուսումնասիրում է պատժամիջոցների վերականգնման «հետևանքներն ու ազդեցությունները», որոնք նախաձեռնել են Ե3-ի անվան տակ հայտնի երկրները։
«Իհարկե, դիվանագիտությունը՝ շփումների և խորհրդակցությունների պահպանման իմաստով, կշարունակվի», - նշել է Բաղաեին։
Մեծ Բրիտանիան, Ֆրանսիան և Գերմանիան, որոնք Իրանի 2015 թվականի միջուկային համաձայնագրի ստորագրող երկրներն են, սեպտեմբերի 28-ին վերականգնեցին պատժամիջոցները, ինչը հանգեցրեց ՄԱԿ-ի պատժամիջոցների վերադարձին՝ այսպես կոչված «սնեփբեք» մեխանիզմի միջոցով։
Արևմտյան երկրները, որոնց գլխավորում է ԱՄՆ-ն և որոնց միացել է Իսրայելը, մեղադրում են Իրանին միջուկային զենքերի ստեղծման մեջ և ուրանի հարստացումը համարում են կարմիր գիծ։
Իրանը կտրականապես հերքում է մեղադրանքները՝ պնդելով, որ իր միջուկային ծրագիրը բացառապես քաղաքացիական նպատակներ ունի և որ ուրանի հարստացման իրավունքը երաշխավորված է Միջուկային զենքերի չտարածման պայմանագրով։
Միջազգային ատոմային էներգիայի գործակալության (ՄԱԳԱՏԷ) տվյալներով՝ Իրանը միակ երկիրն է, որը չունի միջուկային զենքերի ծրագիր, սակայն հարստացնում է ուրանը մինչև 60 տոկոս, ինչը մոտ է 90 տոկոսի շեմին, որը պահանջվում է ռումբի համար։
2015 թվականին ԱՄՆ-ը, երեք եվրոպական երկրները, Ռուսաստանը և Չինաստանը համաձայնության եկան Իրանի հետ՝ կարգավորելու իրանական միջուկային գործունեությունը՝ փոխարենը վերացնելով պատժամիջոցները։
ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը 2018 թվականին իր առաջին ժամկետում որոշեց դուրս գալ համաձայնագրից և վերականգնել պատժամիջոցները։
Ի պատասխան՝ Իրանը աստիճանաբար հրաժարվել է որոշ պարտավորություններից, մասնավորապես ուրանի հարստացման հարցում։
Իրանը բազմիցս զգուշացրել է, որ պատժամիջոցների վերադարձը կհանգեցնի ՄԱԳԱՏԷ-ի հետ համագործակցության դադարեցմանը։
Կիրակի օրը Իրանի արտաքին գործերի նախարար Աբբաս Արաղչին զգուշացրել է, որ ՄԱԳԱՏԷ-ի՝ ՄԱԿ-ի միջուկային վերահսկիչի հետ համագործակցությունը «այլևս արդիական չէ» ՄԱԿ-ի պատժամիջոցների վերականգնման պայմաններում, թեև պարզ չէ՝ արդյոք Իրանը մտադիր է ամբողջությամբ խզել կապերը գործակալության հետ։