ԱԳ Նախարար Ֆիդան․ Գազայում, Ուկրաինայում, և, փառք Աստծո, Սիրիայում ամեն ինչ բավականին լավ է ընթանում
Թուրքիայի ԱԳ նախարար Հաքան Ֆիդանը շեշտեց Գազայի, Սիրիայի և Ուկրաինայի հարցերում միջնորդական ջանքերի անհրաժեշտությունը, քանի որ միջազգային գործընկերները ձգտում են երկարատև խաղաղության և լարվածության նվազեցման։
Թուրքիայի ԱԳ նախարար Հաքան Ֆիդանը շաբաթ օրը հայտարարել է, որ Գազայում Միջազգային կայունացման ուժերի շուրջ բանակցությունները դեռևս շարունակվում են՝ կենտրոնանալով դրանց մանդատի և գործողությունների կանոնների վրա։
Ֆիդանը նշեց, որ ուժերի ձևավորման վերաբերյալ «մեծ հարց» կա՝ հավելելով, որ պարզ չէ, թե որ երկրները կմիանան, ինչպիսին կլինի հրամանատարական կառուցվածքը և ինչպիսին կլինի դրանց «առաջին առաքելությունը»։
«Հազարավոր մանրամասներ, հարցեր կան», - ասաց Ֆիդանը։
Նախարարը ընդգծեց, որ ուժերի հիմնական նպատակը պետք է լինի լարված սահմանի երկայնքով իսրայելական և պաղեստինյան ուժերի բաժանումը, ինչը կնվազեցնի հետագա բախումների ռիսկը։
Թուրքիան հրադադարի համաձայնագրի երաշխավորներից մեկն է, սակայն Իսրայելը, որը Թել Ավիվի կողմից Գազայի դեմ պատերազմի պատճառով լարված հարաբերություններ ունի Անկարայի հետ, դեմ է արտահայտվել թուրքական անվտանգության ուժերի մասնակցությանը ուժերին։
«Գազայում, Ուկրաինայում, և, փառք Աստծո, Սիրիայում ամեն ինչ բավականին լավ է ընթանում», - ասաց Ֆիդանը, հավելելով, որ ներկայիս միջնորդական ջանքերը, այդ թվում՝ ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփի կողմից աջակցվողները, «մեծ մասամբ համընկնում են Թուրքիայի նպատակների և շահերի հետ»։
Քաթարում կայացած Դոհայի 2025 ֆորումում ելույթ ունենալով՝ Ֆիդանը ընդգծեց Թուրքիայի դերը սիրիացի փախստականներին ընդունելու գործում և կոչ արեց համակարգված միջազգային ջանքեր գործադրել Սիրիան կայունացնելու համար։
Ֆիդանը հիշեցրեց Թուրքիայի բաց դռների քաղաքականությունը, երբ սկսվեց սիրիական հակամարտությունը, որը թույլ տվեց մեծ թվով սիրիացիների հասնել թուրքական սահմաններ, ասելով, որ այդ մոտեցումը պայմանավորված էր մարդասիրական նպատակներով։
Իսրայելի «լիակատար դուրսբերումը»
Առանձին-առանձին, միջնորդ Կատարի վարչապետը Գազայի շուրջ բանակցությունները որակեց որպես «կրիտիկական» պահի՝ կոչ անելով անհապաղ առաջընթացի։
Գազայում գրեթե երկու ամիս առաջ կնքված հրադադարի համաձայնագիրը չի ավարտվի մինչև իսրայելական զորքերը չհեռանան օկուպացված պաղեստինյան տարածքից, Դոհայի ֆորումում ասել է Քաթարի վարչապետ Շեյխ Մոհամմեդ բին Աբդուլռահման Ալ Թանին։
«Հիմա մենք գտնվում ենք կրիտիկական պահին։ Մենք դեռ չենք կարող դա համարել հրադադար, հրադադարը չի կարող ավարտվել, քանի դեռ իսրայելական ուժերը լիակատար դուրս չեն բերվել, (և) Գազայում կայունություն չհաստատվի», - նշեց Ալ Թանին։
Միջազգային կայունացման ուժեր
ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհուրդը հավանություն է տվել ԱՄՆ-ի կողմից աջակցվող Գազայի հակամարտության դադարեցման համապարփակ ծրագրին և լիազորել է ժամանակավոր միջազգային կայունացման ուժեր ստեղծել։
[2803-2025] բանաձևը թույլ է տալիս Խաղաղության խորհրդին և մասնակից անդամ պետություններին ստեղծել գործառնական կազմավորումներ անցումային իշխանության ներքո։
Կայունության հաստատմանը զուգընթաց իսրայելական ուժերը դուրս կգան, իսկ անվտանգության պարագիծը կմնա մինչև Գազայի անվտանգությունը։
Խորհրդի մանդատը երկարաձգվում է մինչև 2027 թվականի վերջը՝ երկամյա առաջընթացի զեկույցներով։