Իսրայելի Քնեսեթը հավանություն է տվել պաղեստինցիների համար մահապատժի
Ծայրահեղ աջ կառավարությունը վիճահարույց միջոցառումներ է առաջ մղում պաղեստինցի բանտարկյալներին և օտարերկրյա լրատվամիջոցներին թիրախավորելու ուղղությամբ, մինչդեռ քննադատները զգուշացնում են ավտորիտարիզմի խորացման մասին։
Իսրայելի խորհրդարանը [Քնեսեթը] առաջ է քաշել երկու վիճելի օրինագծեր՝ մեկը թույլ է տալիս մահապատիժ սահմանել պաղեստինցի բանտարկյալների համար, իսկ մյուսը, որը կառավարությանը լիազորում է մշտապես փակել օտարերկրյա լրատվամիջոցները առանց դատարանի հաստատման։
Ցեղասպան Նեթանյահուի ծայրահեղ աջ դաշնակիցների կողմից առաջ քաշված երկու միջոցառումներն էլ նախնական ընթերցմամբ ընդունվել են Քնեսեթում և այժմ ուղարկվում են հանձնաժողովի քննարկմանը՝ վերջնական հաստատումից առաջ հետագա քննարկման համար։
Առաջին օրինագիծը, որը առաջարկել է Ազգային անվտանգության նախարար Իտամար Բեն-Գվիրի «Հրեական ուժ» կուսակցությունը, թույլ կտա մահապատժի ենթարկել պաղեստինցի բանտարկյալներին, որոնք մեղադրվում են «ատելությունից կամ Իսրայելին վնաս հասցնելու մտադրությունից դրդված» Իսրայելի քաղաքացիների սպանության մեջ։
Այն առաջին ընթերցմամբ ընդունվել է 120 օրենսդիրներից 39-ի և 16-ի դեմ ձայների հարաբերակցությամբ։
Նախարարը ողջունել է X սոցցանցում կայացած քվեարկության արդյունքները՝ այն անվանելով «պատմական պահ» և պնդելով, որ իր կուսակցությունը «խոստացել և կատարել է»։
Մարդու իրավունքների պաշտպանությամբ զբաղվող խմբերը դատապարտել են առաջարկը՝ զգուշացնելով, որ այն հատկապես թիրախավորում է պաղեստինցիներին և խորացնում է Իսրայելի խտրականության արմատացած համակարգը օկուպացված տարածքներում։
Նիստի ընթացքում արաբ պատգամավոր Այման Օդեհի և Բեն-Գվիրի միջև բուռն փոխհրաձգություն տեղի ունեցավ, որը գրեթե վերածվեց ֆիզիկական բախման, ինչը ընդգծեց Քնեսեթում աճող լարվածությունը։
Եթե օրենքն ընդունվի, այն կնշանակի առաջին դեպքը, երբ Իսրայելը մահապատիժ է մտցնում 1962 թվականին նացիստ ռազմական հանցագործ Ադոլֆ Այխմանի մահապատժից ի վեր։
Մեդիա սահմանափակումներ
Նույն օրը օրենսդիրները նաև առաջ քաշեցին այսպես կոչված «Al Jazeera»-ի օրենքը մշտական դարձնելու օրինագիծ, որը ներկայումս թույլ է տալիս կառավարությանը ժամանակավորապես փակել «Իսրայելի անվտանգությանը վնաս հասցնող» համարվող արտասահմանյան լրատվամիջոցները։
Լիկուդ կուսակցության պատգամավոր Արիել Քալների կողմից ներկայացված նոր միջոցառումը կվերացնի դատական վերահսկողությունը և թույլ կտա փակումներ նույնիսկ խաղաղ ժամանակ։ Այն նախնական ընթերցմամբ ընդունվեց 50 կողմ և 41 դեմ ձայներով։
Կապի նախարար Շլոմո Կարհին կոչ արեց Քնեսեթին արագ ընդունել օրինագիծը՝ ասելով, որ ժամանակավոր միջոցառումը լրացել է։
Այնուամենայնիվ, իրավական փորձագետները զգուշացրել են, որ այս քայլը խաթարում է մամուլի ազատությունը և կարող է խախտել սահմանադրական սկզբունքները։
Սկզբնական օրենքն ընդունվել է 2024 թվականի ապրիլին, այն բանից հետո, երբ Նեթանյահուի կառավարությունը հրամայեց փակել «Ալ Ջազիրա»-ի բյուրոն Իսրայելում՝ Ղազայում ցեղասպանական պատերազմի լուսաբանման պատճառով։
Քննադատները նշում են, որ երկու օրինագծերն էլ արտացոլում են Իսրայելի ղեկավարության մեջ աճող ավտորիտար գիծը՝ շարունակվող ռազմական հարձակումների և պաղեստինցիների զանգվածային ձերբակալությունների ֆոնին։