ԱՄՆ սենատոր Ջեֆ Մերկլին ներկայացրել է Սենատի բանաձև, որը կոչ է անում Վաշինգտոնին պաշտոնապես ճանաչել Պաղեստինի պետությունը։ Սա առաջին նմանատիպ նախաձեռնությունն է Սենատում։

«Պաղեստինի պետության ճանաչումը ոչ միայն գործնական քայլ է, որը Միացյալ Նահանգները կարող է ձեռնարկել՝ նպաստելու պաղեստինցիների և իսրայելցիների ազատության, արժանապատվության և անվտանգության ապագայի կառուցմանը, այլև դա ճիշտ քայլ է», - նշել է Մերկլին հինգշաբթի իր հայտարարության մեջ։

«Ամերիկան պարտավոր է առաջնորդել, և գործելու ժամանակը հիմա է»։

Բանաձևը կոչ է անում ԱՄՆ-ին ճանաչել ապառազմականացված Պաղեստինը՝ ապահով Իսրայելի կողքին՝ համաձայն միջազգային իրավունքի և երկու պետությունների լուծման սկզբունքների։

Մերկլին նշել է, որ առաջարկը ներկայացնում է «այլընտրանքային ուղի», որը սկսվում է «անմիջական հրադադարից, բոլոր պատանդների վերադարձից և օգնության մատակարարումից», որին կհաջորդի «խաղաղության և բարեկեցության հիմք ապագայի համար՝ երկու ժողովուրդների համար երկու պետությունների միակ կենսունակ ուղին»։

Նա հավելել է. «Պաղեստինի պետության նպատակն այլևս չի կարելի հետաձգել, եթե ցանկանում ենք, որ հաջորդ սերունդը խուսափի նույն անապահովությունից և տառապանքներից»։

Բանաձևը համահեղինակել են սենատորներ Քրիս Վան Հոլենը, Թիմ Քեյնը, Բերնի Սանդերսը, Փիթեր Ուելչը, Թինա Սմիթը, Թամի Բոլդուինը և Մեյզի Հիրոնոն։

Պաղեստինի ճանաչման աճող աջակցություն

Այս նախաձեռնությունը տեղի է ունենում Պաղեստինի ճանաչման միջազգային աջակցության աճի ֆոնին։ Եվրոպական երկրներ, այդ թվում՝ Իսպանիան, Իռլանդիան և Նորվեգիան, այս տարի քայլեր են ձեռնարկել, իսկ ՄԱԿ-ում վերսկսվել են քննարկումները։ Ավելի քան 140 ՄԱԿ անդամներ արդեն ճանաչել են Պաղեստինի ինքնիշխանությունը։

ԱՄՆ-ը, լինելով Իսրայելի ամենամոտ դաշնակիցը, պատմականորեն դիմադրել է նման քայլերին՝ պնդելով, որ իսրայելցիների և պաղեստինցիների միջև պետք է ուղղակի բանակցություններ տեղի ունենան, որոնք Թել Ավիվը հաճախ խափանել է։

Մերկլիի բանաձևը ընդգծում է Կոնգրեսում աճող դժգոհությունը Գազայում հումանիտար ճգնաժամի և քաղաքական առաջընթացի բացակայության վերաբերյալ։

Ճանաչման կողմնակիցները պնդում են, որ դա հստակ ազդանշան կլինի, որ ԱՄՆ-ը պաշտպանում է պաղեստինցիների իրավունքները և քաղաքական հեռանկարը, նույնիսկ այն դեպքում, երբ Իսրայելը շարունակում է իր գործողությունները Գազայում և ապօրինի բնակավայրերի ընդլայնումը Արևմտյան ափում։

Բանաձևը բախվում է դժվարությունների Սենատում, որտեղ երկկուսակցական մեծամասնությունները երկար ժամանակ դեմ են եղել Պաղեստինի միակողմանի ճանաչմանը։

Այնուամենայնիվ, դրա ներկայացումը խորհրդանշական փոփոխություն է, որը պաշտոնական ճանաչումը դնում է օրենսդրական օրակարգում առաջին անգամ։

Իսրայելի գործողությունները՝ ԱՄՆ-ի զենքերով

Իսրայելի բանակը 2023 թվականի հոկտեմբերից Գազայում իրականացնում է գործողություններ, որոնց հետևանքով զոհվել է ավելի քան 65,000 պաղեստինցի, որոնց մեծ մասը կանայք և երեխաներ են։

Զոհերի թվում չեն ներառվում մոտ 11,000 պաղեստինցիներ, որոնք ենթադրաբար թաղված են ավերված տների փլատակների տակ։

Փորձագետները, սակայն, պնդում են, որ իրական զոհերի թիվը զգալիորեն գերազանցում է Գազայի իշխանությունների հաղորդած տվյալները՝ գնահատելով, որ այն կարող է հասնել մոտ 200,000-ի։

Միջազգային քրեական դատարանը ձերբակալման հրամաններ է տվել Իսրայելի վարչապետ Բենիամին Նեթանյահուի և նրա նախկին պաշտպանության նախարար Յոավ Գալանտի նկատմամբ՝ Գազայում ռազմական հանցագործությունների և մարդկության դեմ հանցագործությունների համար։

Իսրայելը նաև կանգնած է ցեղասպանության գործի առջև Միջազգային դատարանում՝ Գազայի դեմ պատերազմի համար։

ՄԱԿ-ը եզրակացրել է, որ Իսրայելը Գազայում իրականացնում է ցեղասպանություն։

Վաշինգտոնը տարեկան 3.8 միլիարդ դոլար ռազմական ֆինանսավորում է հատկացնում Իսրայելին՝ որպես երկարամյա դաշնակից։

2023 թվականի հոկտեմբերից ԱՄՆ-ն ավելի քան 22 միլիարդ դոլար է ծախսել՝ աջակցելով Իսրայելի գործողություններին Գազայում և հարևան երկրներում։

Չնայած ԱՄՆ-ի որոշ բարձրաստիճան պաշտոնյաների քննադատությանը՝ կապված Գազայում քաղաքացիական զոհերի բարձր թվի հետ, Վաշինգտոնը դեռևս հրաժարվում է զենքի մատակարարումների վրա պայմաններ դնել։

1946 թվականից ի վեր ԱՄՆ-ն Իսրայելին տրամադրել է ավելի քան 310 միլիարդ դոլար ռազմական և տնտեսական օգնություն՝ հաշվի առնելով գնաճը, ըստ ամերիկյան «Հարաբերությունների խորհրդի»։